| Autor | Michał Rogoż |
|---|---|
| Tytuł | CYKL O KRAINIE OZ LYMANA FRANKA BAUMA NA POLSKIM RYNKU WYDAWNICZYM (1962-2010) |
| Title | THE CYCLE OF THE LAND OF OZ LYMAN FRANK BAUMAN ON THE POLISH PUBLISHING MARKET (1962-2010) |
| Słowa kluczowe | Lyman Frank Baum, Czarnoksiężnik z krainy Oz, recepcja wydawnicza, szata graficzna, translacje, adaptacje |
| Keywords | Lyman Frank Baum, The Wonderful wizard of Oz, publi¬shing reception, graphic layout, translations, adaptations |
| Numer | 16 |
Jednym z najsłynniejszych utworów amerykańskiej literatury dla dzieci jest wydany u schyłku XIX w. Czarnoksiężnik z krainy Oz (The Wonderful Wizard of Oz) Lymana Franka Bauma. Pierwsza polskojęzyczna edycja opowieści o krainie Oz ukazała się dopiero w 1962 r., a więc ponad pół wieku po swoim pierwodruku w USA. Oryginalny tytuł The Wonderful Wizard of Oz tłumaczka zmieniła na Czarnoksiężnik ze Szmaragdowego Grodu, co w prosty sposób stanowiło nawiązanie do radzieckiej adaptacji Aleksandra Wołkowa z 1939 r. Książki L. F. Bauma o krainie Oz doczekały się w Polsce ponad 30 edycji oraz kilku adaptacji przeznaczonych dla młodszych dzieci. Jak dotychczas tylko pięć z czternastu części przetłumaczono na język polski. Pracę translatorską podjęło czterech tłumaczy.
Pierwsza, a zarazem najbardziej popularna wersja tłumaczenia, została przygotowana przez Stefanię Wortman. Polskie wydania baśni L. F. Bauma zilustrowało ogółem 10 różnych artystów. Najczęściej ukazywały się edycje w opracowaniu graficznym Zbigniewa Rychlickiego. Stosunkowo liczne były wydawnictwa dźwiękowe oparte na fabule Czarnoksiężnika z krainy Oz. Dzieło L. F. Bauma zostało docenione przez animatorów sceny teatralnej, doczekało się też kilku ekranizacji. Na polskim rynku wydawniczym nie pojawiła się natomiast żadna książka traktująca o twórczości Bauma lub też o nim samym. Niezwykle popularne w wielu krajach, a zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych Ameryki, dzieło L. F. Bauma dotarło do Polski ze sporym opóźnieniem i nie odniosło na naszym rynku książki spekta-kularnego sukcesu.
One of the most famous works of American literature for children, the wonderful wizard of Oz by Lyman Frank Baum, was published at the end of the XIX century. The first polish language edition of the tale about the land of Oz did not come out until 1962, that was more than half a century after the first edition in the USA. The original title "The wonderful wizard of Oz" was changed by the translator to "The wonderful wizard of the town of emeralds", which in an uncompounded manner made reference to the soviet adaptation of Alexander Wołkow in 1939. Poland has already had more than 30 editions of L.F. Bauma's books on the land of Oz as well as a few adaptations meant for younger children. Only five out of the fourteen parts have been translated into polish so far. The translation work was undertak-en by four interpreters. The first and most popular translation was accomplished by Stefanie Wortman.
The polish language editions of L.F. Bauman's fairy tales were illustrated altogether by 10 different artists. The most often published were the graphical editions by Zbigniew Rychlicki. There were relatively several sound editions based on the wonderful wizard of Oz story. The works of L.F. Baum were held in high esteem by theatrical stage animators while some of them were also adapted for the screen. However, no books referring to the creativity of L.F. Baum or about him himself have appeared on the polish publishing market. The extraordinarily popular in several countries, especially in the USA, works of L.F. Baum got to Poland with a considerable lateness and have not had any spectacular success on our book market.